EKG miesiąca - sierpień 2022 dr Karolina Borowiec

Przedstawione elektrokardiogramy pochodzą od 19-letniej chorej z ciężką postacią arytmogennej kardiomiopatii prawej komory ze współistniejącym uszkodzeniem lewej komory. Rozpoznanie postawiono w 13 roku życia, wówczas wykonano ablację podłoża arytmii komorowej oraz wszczepiono kardiowerter-defibrylator. W 19 roku życia pacjentka rozwinęła obukomorową niewydolność serca wymagającą hospitalizacji, w trakcie której obserwowano nawracające epizody niestabilnego hemodynamicznie częstoskurczu przedsionkowego. Ostatecznie z powodu wstrząsu kardiogennego chorej wszczepiono ECMO, a następnie wykonano przeszczepienie serca i wątroby. W przebiegu pooperacyjnym nastąpił zgon z powodu krwotoku śródmózgowego.

Elektrokardiogram 12-odprowadzeniowy
Rytm zatokowy o częstości 97/min, oś pośrednia, cechy przerostu obu przedsionków, blok przedsionkowo-komorowy I stopnia, PQ 250 ms, bardzo niski woltaż zespołów QRS we wszystkich odprowadzeniach, poszerzenie zespołów QRS do około 120 ms w odprowadzeniach przedsercowych (zacieniony obszar), fala epsilon widoczna dopiero w odprowadzeniach V5-V6 (strzałka), płaskie załamki T we wszystkich odprowadzeniach.

Holter EKG
Panel górny - rytm zatokowy o częstości 75/min, wysoka amplituda załamka P, bardzo niski woltaż poszerzonych zespołów QRS, pojedyncza ekstrasystola komorowa.
Panel dolny - częstoskurcz przedsionkowy o częstości około 170/min przewodzony 2:1, widoczne tylko załamki P, co drugi zniekształcony przez QRS (strzałki).

Komentarz (Bartosz Szafran)
Bardzo pouczający przypadek, jeszcze bardziej warte zapamiętania zapisy EKG. Myślę, ze wiele osób przy pierwszym "spojrzeniu" miałoby problem z określeniem co jest załamkiem P, a co zespołem QRS. Bardzo wyraźne cechy nieprawidłowości obu przedsionków (obecnie raczej używamy tego słowa, aniżeli przerostu) i bardzo niska amplituda zespołów QRS (przy ich jednoczesnym nieznacznym poszerzeniu - notabene w opisie EKG powinno pojawić się moim zdaniem sformułowanie "niespecyficzne zaburzenia przewodnictwa śródkomorowego") powoduje, że aż chciałoby się poznać wynik badania echokardiograficznego. Ta różnica między amplitudą P i QRS jest jeszcze bardziej dostrzegalna we fragmentach rejestracji holterowskiej. I jeszcze bardziej utrudnia właściwą rejestrację. Konia z rzędem temu, kto, nie widząc wcześniejszych zapisów, prawidłowo zinterpretowałby fragment 3-kanałowy z częstoskurczem przedsionkowym. Przedstawiony przypadek to kolejny dowód na to, że z pozoru banalne arytmie przedsionkowe w poważnie uszkodzonych sercach mogą się okazać arytmią terminalną.